Νεφέλες ... καλοκαιριάτικα!

Τα ακόλουθα είναι από την εφημερίδα "Καθημερινή" των Αθηνών (την Κυπριακή έκδοση αρνούμαι να την διαβάσω...) χωρίς άλλα σχόλια.



Αριστοφάνης και ευκολία

Tης Ολγας Σελλα

Aρκετοί εξοικειωμένοι θεατές, κατέβαιναν με βαριά καρδιά την περασμένη Παρασκευή στην Επίδαυρο. «Βαριέμαι πάρα πολύ να βλέπω Αριστοφάνη», ήταν η φράση που ακούστηκε αρκετές φορές το βροχερό και ψυχρό απόγευμα της περασμένης Παρασκευής, από εκείνους που ανηφόριζαν προς το θέατρο της Επιδαύρου.

Κι ας έθιγαν οι «Νεφέλες» ένα πολύ επίκαιρο θέμα, ας είχαμε ζωντανή μπροστά μας τη σύγκρουση που αφορά κάθε εποχή: του σήμερα με το χθες, της παράδοσης με τον νεωτερισμό, της συντήρησης με τον εκσυγχρονισμό και τις διαδρομές της παιδείας.

Ασφαλώς ο φταίχτης δεν είναι ο Αριστοφάνης. Τότε ποιος έχει κάνει αναμενόμενο και προβλέψιμο αυτό το είδος του θεάτρου με τη μεγάλη ιστορία; «Δεν θυμάμαι από πότε έχει να μου αρέσει μια παράσταση Αριστοφάνη», έλεγε θεατής, μάλλον από εκείνους που έχουν δει πολλές παραστάσεις στη ζωή τους. Και συμφώνησαν πολλοί μαζί του.

Πράγματι τα τελευταία χρόνια οι κωμωδίες του Αριστοφάνη «φροντίζουν» να έχουν μερικά κοινά σημεία: έναν δημοφιλή πρωταγωνιστή, ευφάνταστα και πλουμιστά κοστούμια, εντυπωσιακή μουσική επένδυση, την ίδια θεατρική άποψη που ακολουθεί ευλαβικά το δρόμο της επιθεώρησης, και μια μετάφραση-διασκευή που με μεγάλες δόσεις ελευθεριότητας, βωμολοχίας και «σύνδεσης με την επικαιρότητα». Ελάχιστα προσέχουμε το κείμενο, ελάχιστα προσπαθούμε ν’ «ακούσουμε» τα μηνύματά του. Σχεδόν συνηθίσαμε όλοι άλλα πράγματα να προσέχουμε στις αρχαίες κωμωδίες, τις οποίες συχνότατα ανεβάζουν ελληνικοί θίασοι -ίσως γιατί ξέρουν ότι λίγο ως πολύ τα εισιτήρια είναι εξασφαλισμένα, όπως και οι περιοδείες ανά την Ελλάδα.

Αντίθετα απ’ ό,τι συμβαίνει με την τραγωδία, η οποία εξακολουθεί να εμπνέει τους σκηνοθέτες, να προκαλεί νέες προσεγγίσεις και νέες αναγνώσεις, ο Αριστοφάνης φαίνεται ότι έχασε από έναν πολύ ισχυρό αντίπαλο: την ευκολία. Είναι πολύ εύκολο να βάλεις μεγάλες δόσεις σεξουαλικών υπονοουμένων (που συχνά δεν υπονοούνται καθόλου), είναι πολύ εύκολο να εντάξεις στο κείμενο σάτιρα για τους σύγχρονους πολιτικούς ή την επικαιρότητα, είναι πολύ εύκολο να παίζουν οι ηθοποιοί σαν τις υστερικές καρικατούρες των τηλεοπτικών σειρών, είναι πολύ εύκολο να εντυπωσιάσουν τα κοστούμια και τα σκηνικά. Με όλα αυτά τα καρυκεύματα χάνεται το ίδιο το κείμενο. Οπως και η σχέση μας με το έργο του Αριστοφάνη, η οποία συνήθως είναι αρνητική γιατί έχει καταντήσει στρεβλή.

Χρόνο με το χρόνο, εκτός από τους θεατές κουράζονται και τα έργα. Κι ίσως θέλουν κι αυτά το... ρεπό τους. Την απόστασή τους: κι από το κοινό που έχει εθιστεί σ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο παρουσίασης της αρχαίας κωμωδίας και από τους δημιουργούς. Και ίσως ο χρόνος μας δείξει κι άλλα: ότι μερικά πράγματα έχουν κάνει ήδη τον κύκλο τους. Ή ότι χρειάζονται ριζική ανανέωση.

Hμερομηνία : 7/7/09
Copyright: http://www.kathimerini.gr



===================



Οι «Νεφέλες» του... Κραουνάκη
Με μουσική και χορό ο ΘΟΚ άνοιξε τα φετινά Επιδαύρια παρουσία του Δημήτρη Χριστόφια

Της Ολγας Σελλα

ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ. Οι νεφέλες του ουρανού κόντεψαν να αποβούν μοιραίες για τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη την περασμένη Παρασκευή, ημέρα έναρξης των Επιδαυρίων 2009. Δύο ώρες πριν από την παράσταση έβρεξε πολύ και δυνατά και κατατρόμαξε τους υπεύθυνους του Φεστιβάλ. Πάντως, κάτι ο καιρός, κάτι ο κορεσμός από τον Αριστοφάνη, η Επίδαυρος την περασμένη Παρασκευή είχε πολύ... απλοχωριά. Γύρω στους 2.000 το βράδυ της Παρασκευής, σχεδόν οι διπλάσιοι το Σάββατο.

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου εγκαινίασε φέτος το Φεστιβάλ Επιδαύρου και μάλλον ικανοποίησε το κοινό που αποφάσισε να κάνει τη διαδρομή. Βέβαια, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είδαμε τις «Νεφέλες» του Σταμάτη Κραουνάκη, αφού ήταν εξαιρετικά έντονη η σφραγίδα του ταλαντούχου συνθέτη, ο οποίος φαίνεται ότι τελικά διέσωσε τον ΘΟΚ και την πρώτη φετινή παράσταση. Και η σφραγίδα αυτή μάλλον δεν περιορίστηκε μόνο στη μουσική και τα χορικά των «Νεφελών», αλλά στο συνολικότερο ύφος και την αισθητική της παράστασης.

Από τις «Νεφέλες» του ΘΟΚ και του Σταμάτη Κραουνάκη, εκτός από τη μουσική, κρατάμε τις δύο εύστοχες παραβάσεις (την πρώτη για τη λειψυδρία - θέμα που καίει την Κύπρο. Τη δεύτερη με την αποκάλυψη του ταλαντούχου 12χρονου Γιώργου Ιωαννίδη, που συμπύκνωσε το δίλημμα της παράστασης, φορτίζοντας παραλλήλως το κοινό για το θέμα της Κύπρου: «Με το έργο του Νεφέλες/ βάζει θέμα ο ποιητής./ Την κουλτούρα, τη θολούρα/ άμα γίνουνε δεσμός/ βάλε μαύρα, βάλε σκούρα/ κρίση ο πολιτισμός» (...) «Κάποτε καίγαν τα βιβλία/ τώρα καίνε τα μυαλά/ πάτε καλά;» ρωτούσε χρησιμοποιώντας τη γλώσσα των εφήβων για να εκφράσει το άγχος τους. Για να καταλήξει τους στίχους: «Κύπρος χρυσή/ Κύπρος νησί/ Ελλάδα». Κάποιες από τις ερμηνείες των ταλαντούχων Κύπριων ηθοποιών και τα κοστούμια του χορού είναι επίσης στα συν της παράστασης.

Σε μια από τις σημαντικότερες και πλέον επίκαιρες κωμωδίες του Αριστοφάνη, που θίγει τη σύγκρουση ανάμεσα στη συντήρηση και την πρόοδο, ανάμεσα στο νέο και το παλιό, θέλουμε να ξεχάσουμε την ευκολία με την οποία διανθίζονται με βωμολοχίες όλες πλέον οι αριστοφανικές κωμωδίες, που από ένα σημείο και ύστερα φαίνεται να δίνουν τον τόνο στην κάθε παράσταση. Οι «Νεφέλες» που είδαμε ήταν προβλέψιμες μεν, αλλά αξιοπρεπείς. Και από τις παραστάσεις που θα μπορούσαν να κάνουν εισιτήρια, αν έκαναν περιοδεία.

Παρών στην παράσταση και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας με τη σύζυγό του για να στηρίξει όχι μόνο τον ΘΟΚ, αλλά και την κόρη του, ηθοποιό Χριστίνα Χριστόφια. Μόνο που δεν ήταν κανείς από την ελληνική κυβέρνηση να τον υποδεχτεί και να τον συνοδέψει στο θέατρο Επιδαύρου (ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μπήκε συνοδευόμενος από τον πρέσβη της Κύπρου στην Αθήνα Γιώργο Γεωργή και τον διευθυντή του Ελληνικού Φεστιβάλ, Γιώργο Λούκο). Ο υπουργός Πολιτισμού δεν κατέβηκε στην έναρξη των Επιδαυρίων. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο κ. Χριστόφιας ήταν από τους αρχηγούς κρατών που πήγαν στα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης.

Hμερομηνία : 7/7/09
Copyright: http://www.kathimerini.gr

===============

Το greek dream του κυρίου προέδρου

Tου Στεφανου Κασιματη

...
Ως πότε;

Με δικαιολογημένη υπερηφάνεια, καθώς στην παράσταση έπαιζε και η θυγατέρα του Χριστίνα, ο πρόεδρος της Κύπρου Δημήτρης Χριστόφιας παρακολούθησε το περασμένο Σάββατο στην Επίδαυρο την παράσταση των Νεφελών του Αριστοφάνους από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Μεγάλη στιγμή, πράγματι, για τον πρόεδρο, για τη θυγατέρα του και για τον ΘΟΚ. Οχι όμως και για πολλούς άλλους, φοβάμαι. Διότι όσοι βρέθηκαν εκεί και έκαναν τον κόπο να μετρήσουν τους θεατές, θα διαπίστωσαν ότι το πολύ πολύ καμιά εξακοσαριά άτομα (άντε 650) είχαν έλθει για να παρακολουθήσουν μια παράσταση σε ένα θέατρο χωρητικότητας σχεδόν δώδεκα χιλιάδων! Βέβαια, ανάμεσά τους ήταν προσωπικότητες, όπως η Ζωζώ Σαπουντζάκη (με ροζ τουαλέτα, που έκανε έντονο κοντράστ με τα κατάμαυρα μαλιά της...), καθώς και το ζεύγος Πέτρου Τατούλη. Ωστόσο, δεν πρέπει κάποτε να τελειώσει το καθεστώς της παραχώρησης της Επιδαύρου στον ΘΟΚ για τις αδιάφορες παραστάσεις του; Εχουν ανάγκη από «καλλιτεχνική ελεημοσύνη» οι αδελφοί μας;
...

Hμερομηνία : 7/7/09
Copyright: http://www.kathimerini.gr



================

... οι υπερασπιστές του ΘΟΚ

Tου Στεφανου Κασιματη

...

Επιστολή Κραουνάκη

Με αφορμή το σχόλιο και τη φωτογραφία της χθεσινής στήλης, σχετικά με την παράσταση του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου στην Επίδαυρο, ο Σταμάτης Κραουνάκης, που συνέθεσε τη μουσική της παράστασης, γράφει:

«Κύριε Κασιμάτη, καλημέρα. Αλήθεια, στο ίδιο φύλλο η συνάδελφός σας Ολγα Σελλά μιλάει για 2.000 θεατές και αλλού, στα “Νέα”, ο κύριος Αγιαννίδης για 2.500. Σύμφωνα με τη γνώμη όλων των συντακτών της Αθήνας, η παράσταση του ΘΟΚ δεν ήταν αδιάφορη. Οσο για τη φωτογραφία μου με τον Τατούλη, είναι πασίγνωστο ότι δεν είμαι ομοϊδεάτης του, αλλά είμαι ευγενικός... Νομίζετε ότι αν υπήρχαν δημοσιογράφοι την εποχή του Αριστοφάνη εσείς θα είχατε γλιτώσει; Πάτε καλά; Φιλούθκια! Που λένε και οι Κύπριοι...»

Εχω την εντύπωση ότι οι συνάδελφοι μου είναι τόσο ευγενικοί με τον ΘΟΚ όσο και ο κ. Κραουνάκης με τον κ. Τατούλη...

Επιστολή Κυριαζή

Και ο σκηνοθέτης της παράστασης του ΘΟΚ, Βαρνάβας Κυριαζής, εκφράζει τις διαμαρτυρίες του για το χθεσινό σημείωμα:

«Μάλλον ο σχολιαστής σας παρατηρούσε τα ροζ ή τα μωβ της κυρίας Σαπουντζάκη, γιατί μόνον έτσι εξηγείται το “άντε 650 θεατές”. Δυστυχώς όμως για το σχόλιο του ότι “πρέπει κάποτε να τελειώσει το καθεστώς της παραχώρησης της Επιδαύρου στον ΘΟΚ για τις αδιάφορες παραστάσεις του”, το λιγώτερο που έχετε να κάνετε είναι να απολογηθείτε. Γιατί οι “αδερφοί” δεν έχουν ανάγκη “ελεημοσύνης”, άλλοι μάλλον χρήζουν ελεημοσύνης σωστής πληροφόρησης και δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Είκοσι επτά παραγωγές αρχαίου δράματος έχει αυτό το Κρατικό Θέατρο, το τρίτο του μείζονος Ελληνισμού, εάν ενδιαφέρει κάποιον. Λυπούμαι πραγματικά για την “ευκολία”».

Ουκ εν τω πολλώ το ευ. Είναι γνωστό ότι παραστάσεις του ΘΟΚ στην Επίδαυρο θα είχαν διακοπεί προ πολλού, αν δεν συνέτρεχαν «εθνικοί» λόγοι, τους οποίους πάντα επικαλούνται κάποιοι Κύπριοι επίσημοι, όταν ασκούν τις γνωστές πιέσεις κάθε χρόνο, χωρίς ποτέ όμως να μπαίνουν στον κόπο να μας τους εξηγήσουν καθαρά. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω ποιος εθνικός λόγος δικαιολογεί την ύπαρξη μιας σειράς αδιάφορων παραστάσεων! Φιλούθκια, που λένε και στην Κύπρο, όπως με πληροφορεί ο κ. Κραουνάκης...

...

Hμερομηνία : 8/7/09
Copyright: http://www.kathimerini.gr